ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΤΗΣ ΖΗΛΕΙΑΣ

Η συνέντευξη με θέμα τη ΖΗΛΕΙΑ στην εκπομπή ΕΛΕΥΘΕΡΑ του Βαγγέλη Μάστορα για το τηλεοπτικό κανάλι του ARTTV. 

ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ

Ομιλία από το 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο των ΣΧΟΛΩΝ ΓΟΝΕΩΝ  '' η οικογένεια εκπαιδεύεται....διά βίου ΄΄ με θέμα :  
   Το αμφίπλευρο όφελος από τα σεμινάρια των σχολών γονέων στους εκπαιδευτές και εκπαιδευόμενους αντίστοιχα

   Αθήνα   8-9-10  Νοεμβρίου 2012

Το διαδίκτυο και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια στη ζωή μας.

 

  Ο κυβερνοεθισμός δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί επίσημα από την παγκόσμια ψυχιατρική κοινότητα ως ψυχική ασθένεια, ωστόσο οι περισσότεροι ειδικοί ήδη κάνουν λόγο για μια νέα μορφή εξάρτησης, η οποία έχει πολλά από τα τυπικά χαρακτηριστικά άλλων, αναγνωρισμένων μορφών ψυχοσωματικής εξάρτησης, όπως είναι η εξάρτηση από τα ναρκωτικά: εθισμός, σύνδρομο στέρησης, απομόνωση, χαμηλή σχολική επίδοση, παραμέληση της σωματικής υγιεινής, αϋπνία, κόπωση, έλλειψη ενδιαφέροντος για τον εαυτό σου και τους άλλους, επιθετική συμπεριφορά, τάσεις αυτοκτονίας.

  Είναι ηλικίας από 12 έως 24 ετών, κυρίως αγόρια. Κάθονται κατά μέσο όρο 17 ώρες την ημέρα μπροστά στον υπολογιστή τους, παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια, σερφάροντας στο Διαδίκτυο ή συνομιλώντας με τους κυβερνοφίλους τους. Πολλές φορές ξεχνάνε να φάνε ή να φροντίσουν τον εαυτό τους και έχουν χαμηλές επιδόσεις στο σχολείο. Πραγματικούς φίλους δεν έχουν. Υποφέρουν από αϋπνία και μπορεί να γίνουν επιθετικοί αν κάποιος τολμήσει να τους στερήσει την αγαπημένη τους ενασχόληση.

  Είναι οι «διαδικτυομανείς», άτομα που παρουσιάζουν μια νέα μορφή εξάρτησης, την εξάρτηση από τον κυβερνοχώρο, που απειλεί τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική τους υγεία. Η ολοκληρωτική καταβύθιση στην εικονική πραγματικότητα είναι ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό φαινόμενο, που τα τελευταία χρόνια εξαπλώνεται με ταχύτατους ρυθμούς σε άτομα κυρίως νεαρής ηλικίας, τα οποία είναι πιο ευάλωτα στις πάσης φύσεως μόδες που εύκολα εξελίσσονται σε πραγματικές εξαρτήσεις. Είναι μάλιστα τόσο ισχυρή η γοητεία που ασκεί το ηλεκτρονικό μέσο στον υπό διαμόρφωση πνευματικό και συναισθηματικό κόσμο του εφήβου, ώστε κάθε προσπάθεια των γονέων να βάλουν φρένο σε αυτή την πρωτόγνωρη μορφή εξάρτησης αντιμετωπίζεται συχνά με υπερβολικά ξεσπάσματα θυμού ή ακόμη και βίας από την πλευρά των εφήβων.

  Στην Ευρώπη ολοένα και περισσότερες χώρες προχωρούν στη δημιουργία θεραπευτικών προγραμμάτων απεξάρτησης από την «κυβερνομανία», την πολύωρη και σχεδόν αποκλειστική ενασχόληση με την εικονική πραγματικότητα του κυβερνοχώρου. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο πρώτο Πανελλήνιο Διεπιστημονικό Συνέδριο για την Έρευνα, την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση των Κινδύνων στη Χρήση του Διαδικτύου, που πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα τον Νοέμβριο του 2009 με πρωτοβουλία της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, στη Θεσσαλία το ποσοστό των εθισμένων στο Διαδίκτυο εφήβων ανέρχεται σε 8,2%, ενώ σε πιο ακριτικές περιοχές, όπως η Κως και η Χίος, τα ποσοστά αγγίζουν το 11,3% και 15% αντίστοιχα.

  Εκατομμύρια είναι τα παιδιά που παρουσιάζουν εθισμό στα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Ειδικά τα αγόρια, μοιάζουν πιο ευάλωτα στη νοσηρή χρήση, κυρίως σε παιχνίδια όπου κυριαρχεί η βία ως μέσο, αλλά και ως απώτερος στόχος. Τι μπορούν όμως να κάνουν οι γονείς, για να περιορίσουν την πιθανότητα εξάρτησης; Η ακρότητα της θεματολογίας των ηλεκτρονικών παιχνιδιών είναι πολλές φορές τρομακτική. Αιματηρές μάχες, μαζικές καταστροφές, θάνατοι, ωμή και αλόγιστη χρήση βίας, που επιβραβεύεται με πόντους όσο περισσότερο τα παιδιά τη χρησιμοποιούν.

  Τα σύγχρονα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν, πως πράγματι μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη συμπεριφορά ενός παιδιού, στο βαθμό όμως που συνυπάρχουν και κάποιοι άλλοι αρνητικοί παράγοντες. Οι παράγοντες αυτοί είναι η προσωπικότητα του παιδιού (π.χ. εσωστρέφεια, καταπιεσμένη επιθετικότητα) και στοιχεία του οικογενειακού περιβάλλοντος, όπως π.χ. η χρήση ψυχολογικής ή σωματικής βίας στην οικογένεια, η απουσία ορίων ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, η ελλειμματική κοινωνικοποίηση του παιδιού και η απουσία θετικών γονεϊκών προτύπων συμπεριφοράς.

  Σε τέτοιες περιπτώσεις, όπου πολλοί επιβαρυντικοί παράγοντες επιδρούν στον ψυχισμό του παιδιού και παράλληλα εκείνο εκτίθεται στην αλόγιστη χρήση βίας μέσω των ηλεκτρονικών παιχνιδιών, τότε το παιδί είναι πιθανό να παρουσιάσει επιθετικότητα απέναντι στον εαυτό του ή σε άλλα παιδιά.
Η συστηματική χρήση ηλεκτρονικών παιχνιδιών μπορεί να οδηγήσει ένα παιδί στον εθισμό.

  Ωστόσο όμως οι γονείς θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα παιδιά τους, λαμβάνοντας υπόψη τους τα παρακάτω: η υπερβολική ενασχόληση των παιδιών με ηλεκτρονικά παιχνίδια μπορεί να δημιουργήσει εξάρτηση και να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις στη ψυχική και σωματική υγεία των παιδιών. Για αυτό πρέπει από πολύ νωρίς να έχετε προστατευτικό ρόλο. Τα διάφορα ηλεκτρονικά παιχνίδια και βιντεοπαιχνίδια, για να πωλούνται στη χώρα μας, σύμφωνα με τις νέες διατάξεις του νόμου για την Προστασία του Καταναλωτή, πρέπει να είναι ηλικιακά διαβαθμισμένα από την κατασκευάστρια εταιρεία. Η πιο καθιερωμένη ηλικιακή ταξινόμηση των παιχνιδιών που κυκλοφορούν στη χώρα μας και σε άλλες χώρες της Ε.Ε. είναι αυτή του συστήματος Pegi, που παρουσιάζει τις εξής ηλικίες: 3+, 7+, 12+, 16+ και 18+.

  Στη συσκευασία του ηλεκτρονικού παιχνιδιού υπάρχουν συχνά εικονογραφήματα, που περιγράφουν αν το παιχνίδι εμπεριέχει απεικονίσεις βίας, σεξουαλικής συμπεριφοράς, χρήσης ναρκωτικών ή απεικονίσεις που παροτρύνουν τον τζόγο ή είναι τρομακτικές για μικρά παιδιά. Ανάλογα με την ηλικία των παιδιών φροντίστε να επιλέξετε τα κατάλληλα.

  Αποφεύγετε παιχνίδια, που ενέχουν κινδύνους για τη ψυχολογική, πνευματική ή ηθική ανάπτυξη των παιδιών. Τέτοια θεωρούνται προϊόντα που: προκαλούν ανησυχία, ανασφάλεια, φόβο, ταραχή, παιχνίδια που παροτρύνουν σε επιθετική συμπεριφορά και ειδικότερα σε χρήση ή άσκηση βίας. Παράλληλα παιχνίδια τα οποία προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και εμποδίζουν την ανάπτυξη μίας υγιούς συμπεριφοράς ή προτρέπουν στην υιοθέτηση αντικοινωνικών προτύπων συμπεριφοράς, καθώς και προτύπων επιζήμιων για το περιβάλλον. Τέλος παιχνίδια που καλλιεργούν διακρίσεις λόγω φυλής, φύλου, θρησκείας ή ιθαγένειας ή και επαγγέλματος.

  Η αποδοχή της ανάγκης του παιδιού να παίξει ηλεκτρονικά παιχνίδια, αλλά παράλληλα ο έλεγχος (ιδιαίτερα για την επιλογή λιγότερο βίαιων παιχνιδιών, όπως και στο χρόνο που το παιδί αφιερώνει σε αυτά) χωρίς να είναι ασφυκτικός, μπορεί να αποβούν προστατευτικοί μηχανισμοί. Κλείνοντας την οθόνη δε σημαίνει ότι προστατεύετε αποτελεσματικά το παιδί. Η βία της εικονικής πραγματικότητας, μέσω ενός μηχανισμού απαγόρευσης από την πλευρά των γονιών, μπορεί να γίνει γοητευτική και να μαγνητίσει το παιδί. 

  Η παρότρυνση και η οργάνωση από την πλευρά σας άλλων δημιουργικών δραστηριοτήτων θα αντισταθμίσουν και θα ελαχιστοποιήσουν την επιρροή των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Τέλος, είναι καλό να καλλιεργείτε στο παιδί το αίσθημα ασφάλειας και σταθερότητας, που θα νικήσει τις εικόνες ατέρμονης βίας που συχνά το περιβάλλουν.