Η ψυχική ασθένεια και οι ευαισθησίες της

  Η ψυχική ασθένεια έχει να κάνει με ανθρώπους που καθημερινά παλεύουν για την ζωή τους. Έχει να κάνει με ανθρώπους που μικρές λεπτομέρειες μπορεί να τους φαίνονται τεράστιες. Σχετίζεται με έμμονες ιδέες και ψυχαναγκασμούς, που μπορεί να ταλανίζουν τους ψυχικά πάσχοντες όλη τους τη ζωή.

  Τα παραπάνω είναι μόνο ελάχιστα στοιχεία για την ψυχική ασθένεια, δεν πρέπει όμως, ποτέ να ξεχνάμε τον συνεχή αγώνα, που κάνουν για να αλληλεπιδρούν και συνεργάζονται με ανθρώπους ψυχικά υγιείς στην καθημερινότητά τους.

  Άνθρωποι με ψυχικές ασθένειες είναι ευαίσθητοι, και ψυχικά ευάλωτοι. Ακόμα και αυτοί που κάποτε μπορεί να ήταν δυνατοί, στεσογόνες καταστάσεις μπορεί να έχουν επηρεάσει τη συμπεριφορά τους και ο αδύναμος χαρακτήρας να υπερισχύει του δυνατού.

  Είναι άνθρωποι, οι οποίοι χρειάζονται υπομονή, ένα ήρεμο και υποστηρικτικό περιβάλλον, και έχουν μεγάλη ανάγκη να νιώθουν στο χώρο τους ασφαλείς. Παράλληλα, έχουν πολλές ευαισθησίες, οι οποίες μπορεί ανά πάσα στιγμή να τους προκαλέσουν ένταση και να τους φέρουν ψυχοσυναισθηματικά πίσω.

  Καταστάσεις με ένταση, ευαισθητοποιούν το νευρικό σύστημα των ψυχικά ασθενών αρνητικά, με αποτέλεσμα να χάνει τον αυτοέλεγχό του, την αυτοκυριαρχία του και συχνά την ψυχική του ισορροπία.

  Θα σκεπτόταν κανείς, υπάρχουν άραγε οικογένειες χωρίς εντάσεις και στρεσογόνες καταστάσεις, η απάντηση, όπως γνωρίζετε είναι αρνητική, ωστόσο σημαντικό ρόλο κατέχει ο τρόπος διαχείρισης αυτών των καταστάσεων.

  Θα μπορούσε να επικρατεί χάος μέσα στο σπίτι, φωνές, κλάματα και συνθήκες που μόνο αρνητικές συνέπειες επιφέρουν σε έναν ψυχικά ασθενή. Θα μπορούσε όμως, ενώ υπάρχουν σοβαρά προβλήματα, μια οικογένεια να αντιμετωπίζει τις καταστάσεις με επικοινωνία και συνεννόηση, χωρίς οι εντάσεις να κατέχουν πρωτεύοντα ρόλο.

  Μικρές αφορμές, μπορούν να πυροδοτήσουν άσχημες καταστάσεις, οι οποίες όμως, συχνά έχουν την αίτια σε σοβαρότερα προβλήματα, τα οποία τώρα βρίσκουν διέξοδο για να βγουν στην επιφάνεια.

  Πολλές φορές, οι εξηγήσεις δεν είναι αρκετές, καθώς οι έμμονες ιδέες εγκαθίστανται στο μυαλό ενός ψυχικά ασθενούς, η υπομονή, είναι η μόνη λύση για να επέλθει και πάλι ηρεμία. Οι επεξηγήσεις με απλό τρόπο και παραδείγματα βοηθούν τον πάσχοντα να δει την πραγματικότητα όπως είναι, όμως, αυτό δε σημαίνει πως μετά από μια συζήτηση, θα έχουν αλλάξει ριζικά και οι ιδέες στο μυαλό του.

  Παρόμοιες συζητήσεις μπορεί και πρέπει να γίνονται συχνά και οι επεξηγήσεις να δίδονται ξανά και ξανά, διότι οι έμμονες ιδέες έχουν το μαγικό τρόπο να επεμβαίνουν στο μυαλό του πάσχοντα και να επηρεάζουν τον τρόπο που αντιμετωπίζει τις καταστάσεις.

  Ψυχικά ασθενείς δεν είναι μια ειδική ομάδα, είναι άνθρωποι μοναδικοί, όπως όλοι μας, και όπως ο καθένας από μας έχει τον δικό του τρόπο αντίληψης των καταστάσεων, όπως ο καθένας έχει τις ιδιαιτερότητές του και τις ιδιοτροπίες του, έτσι και οι ψυχικά ασθενείς, έχουν τις ευαισθησίες τους και τον δικό τους μοναδικό τρόπο να αντιμετωπίζουν τα πράγματα.

Το εσωτερικό και εξωτερικό κίνητρο.

  Κάθε άνθρωπος έχει την ανάγκη να αντλεί δύναμη από κάποια πηγή, για να μπορεί να ανταπεξέρχεται στις δυσκολίες που του φέρνει η ζωή, να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις, να προσπερνάει τα προβλήματα και να συνεχίζει πιο δυνατός.

  Οι πηγές αυτές μπορεί να είναι η πίστη στον εαυτό του ή αλλιώς το εσωτερικό κίνητρο, η δύναμη που αντλεί κάποιος από την εμπιστοσύνη που του δείχνουν οι άλλοι ή από τις προσδοκίες των άλλων, οι οποίες τον ωθούν να γίνεις καλύτερος.

  Μπορεί να είναι η τάση για μάθηση, η επιθυμία που πηγάζει για να γνωρίσει νέα πράγματα, η προδιάθεση που έχει κάποιος για διερεύνηση και για έρευνα. Επιπλέον, είναι η εσωτερική ικανοποίηση, που αντλεί κάποιος, όταν πράττει μια ενέργεια, αλλά και το ενδιαφέρον και η περιέργεια που τον ωθούν θεωρούνται, ως εσωτερικό κίνητρο.

  Παράλληλα, μπορεί να υπάρχει κάτι έξω από τον εαυτό του, είναι η ώθηση που λαμβάνει κάποιος από τις αμοιβές, από την πίστη του σε εξωτερικούς παράγοντες. Ένα εξωτερικό κίνητρο, μπορεί να είναι η ενίσχυση, όπως μία μητέρα καθημερινά ενισχύει το παιδί της, να φτιάχνει το κρεβάτι του, δίνοντάς του ένα γλυκό φιλί, αφού το στρώσει μόνο του.

  Μπορεί όμως, να είναι και η ποινή, ο φόβος για να μην πάθουμε κάτι, να μας κινεί να γίνουμε καλύτεροι, να μας ωθεί να βελτιωθούμε. Όπως και η ενθάρρυνση, μας βοηθά να κάνουμε πράγματα για τον εαυτό μας, η επιδοκιμασία και η επιβράβευση αντίστοιχα, μας επηρεάζουν θετικά.

  Όλοι αυτοί είναι εξωτερικοί ενισχυτές, οι οποίοι όμως, παίζουν καθοριστικό ρόλο και ενθαρρύνουν το άτομο να είναι πιο αποτελεσματικό, το βοηθούν να κάνει πράγματα, το στηρίζουν και του δίνουν δύναμη να γίνει καλύτερο.

  Το θέμα όμως είναι, τι είναι καλύτερο, να έχεις εξωτερικά ή εσωτερικά κίνητρα; Καλώς ή κακώς, ότι χαρακτήρα και να έχει το κίνητρο, το έχουμε ανάγκη, γιατί μας ενισχύει και μας αλλάζει θετικά. Τα εσωτερικά κίνητρα πηγάζουν από μέσα μας, αυτό σημαίνει πως δεν τα χάνουμε και πως πάντα στις δύσκολες στιγμές, ακόμη και όταν είμαστε μόνοι μας, θα βρίσκουμε τη δύναμη, να ανταπεξέλθουμε στις δυσκολίες.

  Είναι τα άτομα με ισχυρή αυτοπεποίθηση, είναι εκείνα που στηρίζονται πρώτα στον εαυτό τους, είναι συνήθως ισχυρογνώμονες και δεν έχουν μεγάλη ανάγκη την γνώμη των άλλων. Λαμβάνουν μόνοι τους τις σημαντικές για την ζωή τους αποφάσεις, και τους βλέπουμε συνήθως σε διευθυντικές και ανώτατες σε βαθμίδα θέσεις εργασίας, αυτά τα άτομα έχουν ισχυρό εσωτερικό κίνητρο.

  Αντίθετα, το εξωτερικό κίνητρο δεν πηγάζει από μέσα μας, αλλά βασίζεται στους εξωτερικούς παράγοντες, με αποτέλεσμα, όταν αυτοί εκλείπουν, το άτομο χάνει τη δύναμή του, τη διάθεσή του, την ενέργειά του και δεν λειτουργεί το ίδιο, εάν δεν έχει την κινητήρια δύναμη που τον ωθούσε πριν.

  Αυτά τα άτομα είναι εκείνα, τα οποία δίνουν πολύ σημασία στην οικογένεια τους, αλλά και στους στενούς φίλους ή αλλιώς κολλητούς, βασίζονται στην γνώμη τους και δεν λαμβάνουν αποφάσεις, χωρίς την συγκατάθεσή τους. Είναι αυτά τα άτομα, που ζητούν την επιβράβευση και απογοητεύονται, εάν δεν την λαμβάνουν. Και τέλος, είναι άτομα που καλύπτουν θέσεις κατώτερες, διότι έχουν ανάγκη να λαμβάνουν οδηγίες, επιζητούν την ενθάρρυνση και την αμοιβή για να συνεχίσουν.

  Όταν λοιπόν, βρεθούν χωρίς τα εξωτερικά κίνητρα πανικοβάλλονται και χάνουν την ισορροπία τους, αυτό είναι και το πρόβλημα, οπωσδήποτε οι εξωτερικοί ενισχυτές είναι αρκετά βοηθητικοί, ιδίως στα παιδιά, αλλά είναι καλό πρώτα να στηρίζεται στις δυνάμεις του το άτομο και έπειτα στους εξωτερικούς ενισχυτές.

  Όλοι έχουν εσωτερική πηγή ενέργειας και δύναμης μέσα τους, φτάνει να την ανακαλύψουν και να την χρησιμοποιήσουν εποικοδομητικά για τον εαυτό τους!

Η συνταξιοδότηση, ως ένα ακόμη μεταβατικό στάδιο.

  Η συνταξιοδότηση είναι ένα ακόμη μεταβατικό στάδιο στην ζωή του ανθρώπου. Για κάποιους είναι κάτι ευχάριστο, μια νέα αρχή, μια νέα ζωή, αντιθέτως, για άλλους, είναι ένα τέλος της δημιουργικής τους καριέρας.

   Θα μπορούσαμε λοιπόν, να έχουμε δύο κατηγορίες. Από τη μία, έχουμε μια ομάδα ανθρώπων, η οποία βιώνει μεγάλη ευχαρίστηση με την νέα ζωή, βρίσκει νέα ενδιαφέροντα. Κυρίως, αφιερώνει πολύ χρόνο στον εαυτό και στις προσωπικές ευχάριστες στιγμές που δίνουν ένα άλλο νόημα στην ζωή τους.

  Παράλληλα, νέο πρόγραμμα και μια διαφορετική ποιότητα ζωής, δίνουν ένα άλλο χρώμα στις συνήθειες των ανθρώπων, που τους κάνει να απολαμβάνουν διαφορετικά την ζωή τους, σαν να κάνουν μια νέα αρχή.

  Από την άλλη πλευρά, συχνά πολλοί αναγκάζονται να πάρουν σύνταξη ακόμη και αν δεν το θέλουν, σε αυτήν την περίπτωση, είναι άτομα, τα οποία νιώθουν ακόμη ενεργά και το μεταβατικό στάδιο είναι αρκετά επώδυνο για αυτούς.

  Αρκετά ψυχοσωματικά προβλήματα μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτά τα άτομα, αδιαθεσίες και σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλοι, πονόκοιλοι, ακόμη και δερματολογικά προβλήματα, εάν δεν ήταν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν αυτό το μεταβατικό στάδιο.

  Γι’ αυτά τα άτομα η συνταξιοδότηση συχνά, βιώνεται σαν το πένθος, σαν να χάνουν από την ζωή τους ένα κομμάτι, της ενεργούς δραστηριότητάς τους, της επαφής με τον κόσμο ανάλογα με την εργασιακή τους απασχόληση, των εργασιακών συνηθειών.

  Οπωσδήποτε, σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται να παρέχουμε στήριξη να βοηθήσουμε τα άτομα αυτά να δούνε την νέα τους ζωή με μια άλλη οπτική γωνία. Να μην τους παραμελούμε και να τους ενθαρρύνουμε να έχουν νέα ενδιαφέροντα, κάνοντας πολλές φορές και νέες δραστηριότητες μαζί τους, στηρίζοντάς τους.

  Παράλληλα, ενισχύστε την αυτοεκτίμησή τους και την αυτοπεποίθηση, κάνοντας τους να νιώθουν χρήσιμοι, όχι μόνο για τους άλλους, αλλά κάνοντας και πράγματα σημαντικά για τους ίδιους.

  Τέλος, μη θεωρείτε, ότι είναι μια εύκολη περίοδος, απαιτείται χρόνος προσαρμογής από αυτά τα άτομα και κατανόηση από το οικογενειακό περιβάλλον. Μην πιέζετε τους ανθρώπους να κάνουν πράγματα πάνω από τις δυνάμεις τους και να τους στηρίζετε στις επιλογές και στις επιθυμίες τους.