Κλειστοφοβία συμπτώματα και θεραπεία.

  Η κλειστοφοβία είναι μία μορφή φοβίας, όπου το άτομο αισθάνεται έντονο φόβο, συνήθως παράλογο και αδικαιολόγητο, όταν βρίσκεται σε κλειστό χώρο, όπως ασανσέρ, πλοίο, υποβρύχιο, λεωφορείο ή ακόμη και αίθουσα. Ο φόβος αυτός εκδηλώνεται κυρίως με συμπτώματα άγχους και πνιγμονής. Ο κλειστοφοβικός άνθρωπος έχει την ψευδαίσθηση ότι τα τοιχώματα του χώρου όπου βρίσκεται στενεύουν όλο και περισσότερο και θα τον συνθλίψουν. Η παρουσία και άλλων ατόμων στο χώρο μειώνει συνήθως την ένταση των συμπτωμάτων, χωρίς όμως να καταφέρνει να απαλλάξει το άτομο εντελώς από τους φόβους του. Η κλειστοφοβία δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στις δραστηριότητες της ζωής, μιας και αποκόπτει το φοβικό άτομο από τη χρήση καθημερινών μέσων και δραστηριοτήτων.

  Ο φόβος αυτός του ατόμου μπορεί να οφείλεται είτε σε μια άσχημη εμπειρία, είτε σε άγχος μήπως ασθενήσει ή αποτύχει, είτε σε άλλες αιτίες. Τα αποτελέσματα πάντως είναι σίγουρα δυσάρεστα εφόσον το άτομο αναγκάζεται να αποκόβεται από δραστηριότητες που έχουν σχέση με την συγκεκριμένη φοβία και να ζει σε άγχος ή ακόμη και πανικό μόλις πρόκειται να το αντιμετωπίσει. Σε κάθε είδος φοβίας το άτομο μπορεί να πάθει κρίση και να μην καταλαβαίνει τι γίνεται γύρω του.

  Η πιο διαδεδομένη και γενικότερα παραδεκτή ερμηνεία της φοβίας αυτής, στηρίζεται στην άποψη πως ο φόβος του θανάτου που διακατέχει το άτομο παίρνει την έκφραση του νευρωτικού φόβου σε κλειστούς και στενούς χώρους που συμβολικά παίρνουν την έννοια του φέρετρου ή του τάφου.

  Τυπικό στοιχείο ενός κλειστοφοβικού ατόμου μετά την πρώτη εκδήλωση αγχώδους και πανικόβλητης συμπεριφοράς είναι η αναβλητικότητα ή και η απόλυτη άρνηση του πάσχοντος να επισκεφθεί και να βρεθεί μέσα σε οποιονδήποτε κλειστό χώρο ή κάπου που νιώθει περιορισμένος. Σε ορισμένες περιπτώσεις το αίσθημα πανικού και ανασφάλειας είναι τόσο έντονο που πολλοί πάσχοντες, αν και καταρχάς έχουν δεχθεί να συζητήσουν το πρόβλημά τους και να ξεκινήσει ένας κύκλος συνεδριών, αρνούνται ή δυσκολεύονται να έρθουν στο γραφείο. Οι αντιδράσεις, καθώς και όσα μπορεί να αποφεύγει ένας κλειστοφοβικός, ποικίλλουν. Το πιο συχνό είναι να αισθάνεται άβολα μέσα σε έναν ανελκυστήρα, ένα πολύ μικρό δωμάτιο ή χώρο ή στα μέσα μαζικής μεταφοράς και στο αεροπλάνο.

  Για τη θεραπεία της κλειστοφοβίας δεν φαίνεται να αποδίδει άλλη μέθοδος παρά η ψυχοθεραπεία, συνήθως συνδυαζόμενη και με κάποια υποστηρικτική θεραπεία με φάρμακα. Μια από τις διαδεδομένες μεθόδους για την αντιμετώπιση και αυτής αλλά και πολλών άλλων φοβιών είναι αυτή της έκθεσης, όπου το άτομο μαθαίνει σταδιακά να εκτίθεται στην κατάσταση που του προκαλεί το φόβο (εδώ τον κλειστό χώρο), χωρίς όμως εγγυημένο αποτέλεσμα.

  Είναι γεγονός πάντως πως η σταδιακή και συχνή επαφή με το αντικείμενο ή την κατάσταση που προκαλεί το φόβο, βελτιώνει τη συμπεριφορά του φοβικού ατόμου και το εξοικειώνει με το πρόβλημα. Με τον τρόπο αυτό το άτομο βρίσκει περισσότερο χρόνο να διατηρήσει την ψυχραιμία του ενώ βιώνει το πρόβλημα. Ο χρόνος αυτός σταδιακά απομυθοποιεί την αιτία και μειώνει την ένταση του αισθήματος του φόβου. Η πλήρης ίαση είναι αρκετά συχνή, ακόμα και όταν το αρχικό αίσθημα φοβίας είναι ιδιαίτερα έντονο και καταλήγει σε κρίσεις πανικού.

  Σημαντικό επίσης είναι να συζητήσει ο ασθενής το πρόβλημά του, να μπει σε μια διαδικασία “αποκάλυψης” της βαθύτερης αιτίας που γεννά την αγχώδη διαταραχή, κάτι που μπορεί να παραπέμπει σε ψυχοπιεστικά γεγονότα και καταστάσεις, ενδεχομένως ακόμη και στα παιδικά του χρόνια. Παρότι δεν συγκαταλέγεται στις βαριάς μορφής νευρώσεις, το ίδιο το άτομο βιώνει τα συμπτώματα έντονα, και με τον φόβο ή την ανησυχία ότι ίσως υποκρύπτεται κάποια πιο σοβαρή κατάσταση ψυχικής διαταραχής. Σχετικά με τη διάρκεια των θεραπευτικών συνεδριών και συζητήσεων, αυτή εξαρτάται από την ετοιμότητα του πάσχοντος να μιλήσει για το πρόβλημά του και να δεχθεί τη θεραπεία, οπότε κατ’ ελάχιστον απαιτούνται μερικοί μήνες συνεδριών και συναντήσεων.

  Ο ψυχοθεραπευτής στοχεύει να βοηθήσει το άτομο να αναλογιστεί τις αιτίες που οδήγησαν στην φοβία και μέσω τις εκλογίκευσης να αμβλύνει τις ακραίες αντιδράσεις στο ερέθισμα ή την κατάσταση, ταυτόχρονα βοηθά το άτομο να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τα αισθήματα τρόμου και πανικού που βιώνει λόγω της φοβίας. Η κλειστοφοβία είναι μόνο η εξωτερική εκδήλωση και η κορυφή του παγόβουνου ενός ενδόμυχου άγχους που ασυνείδητα ταλαιπωρεί τον πάσχοντα και σε ορισμένες περιπτώσεις ενδεχομένως αναφέρεται στο παρελθόν του.

  Εν κατακλείδι μπορούμε να πούμε ότι οι Φοβίες είναι πολύ συχνές σε μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού και πολλές φορές επηρεάζουν αρνητικά και μεταβάλλουν την ποιότητα ζωής, για τον λόγο αυτό είναι χρήσιμο να αναζητείται έγκαιρα βοήθεια από  επαγγελματίες της ψυχικής υγείας, ώστε να αντιμετωπίζεται έγκαιρα και αποφασιστικά το πρόβλημα.