Τι είναι η ομαδική ψυχοθεραπεία;

  Η ομαδική ψυχοθεραπεία, όπως και η ατομική, έχει στόχο να βοηθήσει τους ανθρώπους που θέλουν να βελτιώσουν την ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν και να αντεπεξέρχονται στις δυσκολίες και τα προβλήματα της ζωής τους πιο ικανοποιητικά. Ενώ στην ατομική ψυχοθεραπεία ο ενδιαφερόμενος συνευρίσκεται μόνο με ένα άτομο, τον ψυχοθεραπευτή του, στην ομαδική ψυχοθεραπεία η συνεδρία γίνεται με μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων, και με συντονιστές ένα (ή δύο) ψυχοθεραπευτές.

  Επειδή η ομαδική θεραπεία δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις διαπροσωπικές αλληλεπιδράσεις των ανθρώπων, προβλήματα που αφορούν διαπροσωπικές σχέσεις γίνονται συχνά το αντικείμενο της ψυχοθεραπευτικής διαπραγμάτευσης κι αντιμετώπισης. Η ομαδική ψυχοθεραπεία έχει σκοπό να βοηθήσει τα άτομα που συμμετέχουν στην ομάδα ώστε να αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά τις συναισθηματικές τους δυσκολίες, και να επιτύχουν την προσωπική τους ανάπτυξη κι αυτογνωσία.

  Οι άνθρωποι που αποφασίζουν να συμμετέχουν σε μια ομάδα μοιράζονται με τα υπόλοιπα μέλη της ψυχοθεραπευτικής ομάδας τα προσωπικά θέματα που αντιμετωπίζουν στη ζωή τους. Για παράδειγμα, ένα μέλος μπορεί να επιλέξει να μοιραστεί γεγονότα από την καθημερινότητα της εβδομάδας που πέρασε, με ποιόν τρόπο ανταποκρίθηκε σ’ αυτά, εάν αντιμετώπισε κάποια δυσκολία, κ.λπ. Μπορεί επίσης να μοιραστεί με την ομάδα αυτογνωσίας τα συναισθήματα και τις σκέψεις του για γεγονότα που συνέβησαν σε προηγούμενες συνεδρίες της ομάδας, και να τα συσχετίσει με θέματα που τέθηκαν από άλλα μέλη, ή από τον συντονιστή της ομάδας. Άλλα μέλη πάλι μπορεί να ανταποκριθούν στα ζητήματα που φέρνει ένα μέλος, να του δώσουν ανατροφοδότηση, κουράγιο, να το στηρίξουν ή να του ασκήσουν κριτική, ή απλά να μοιραστούν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους με αφορμή τα λόγια του προηγούμενου μέλους.

  Τα άτομα που συμμετέχουν στην ομάδα συνειδητοποιούν ότι υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι που νιώθουν παρόμοια μαζί τους, και τελικά αισθάνονται ανακούφιση γιατί βλέπουν πως δεν είναι μόνοι τους κι αβοήθητοι με το πρόβλημα που τους απασχολεί. Η ανατροφοδότηση που εισπράττει κάποιο άτομο στην ομάδα από τις αντιδράσεις και την ανταπόκριση των υπολοίπων μελών στα ζητήματα που ανοίγει κατά την θεραπευτική διαδικασία συνήθως το βοηθάει να συνειδητοποιήσει κάποιες δυσλειτουργικές του στάσεις, και επαναλαμβανόμενα μοτίβα στη συμπεριφορά του που μπορεί να δυσκολεύουν τις σχέσεις του με τους άλλους.
   
  Συχνά μέσα την ψυχοθεραπευτική ομάδα τα μέλη συναντούν ανθρώπους της παρελθούσας, ή και της τωρινής τους ζωής, με τους οποίους έχουν μια δυσκολία, που όμως θα ήθελαν να είναι σε θέση να την διαπραγματευτούν αποτελεσματικά. Στην ομαδική ψυχοθεραπεία όλοι θα έχουν σίγουρα την ευκαιρία να επεξεργαστούν δημιουργικά τέτοιες καταστάσεις.

  Η ομαδική θεραπεία είναι κατάλληλη και ενδείκνυται σε μια μεγάλη γκάμα δυσκολιών και προβλημάτων, από τις περιπτώσεις ανθρώπων που θέλουν να αναπτύξουν τις διαπροσωπικές τους δεξιότητες, μέχρι περιπτώσεις ατόμων που υποφέρουν από συναισθηματικές δυσκολίες, όπως το άγχος, η κατάθλιψη, κ.λπ. Η ομαδική διαδικασία μπορεί να ωφελήσει ιδιαιτέρως ανθρώπους με προβλήματα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, και γενικά με δυσκολίες που έχουν να κάνουν με σχέσεις. Όταν οι προσωπικές δυσκολίες των μελών της ομάδας αφορούν το κοινωνικό, εργασιακό πλαίσιο, τα συντροφικά τους προβλήματα, ή την σεξουαλικότητα, τότε η ομάδα μπορεί να προσφέρει σημαντική βοήθεια.  

  Από τα άτομα που μπαίνουν για πρώτη φορά σε ομάδα δεν αναμένεται να πάρουν τον λόγο άμεσα. Αντίθετα, κατά την πρώτη τους συνεδρία μπορούν να παραμείνουν σιωπηλά παρακολουθώντας απλά την διαδικασία. Από κάθε μέλος που ξεκινά την ομαδική θεραπεία αναμένεται να δεσμευτεί στη συγκεκριμένη ομάδα για ένα χρονικό διάστημα τουλάχιστον ενός έτους. Αυτή η δέσμευση επιτρέπει στο μέλος να αποκτήσει σταδιακά μια πιο σαφή αίσθηση κι αντίληψη του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η ομάδα ψυχοθεραπείας. Οι συμμετέχοντες σε μια ομάδα αυτογνωσίας δεν είναι υποχρεωμένοι να μιλάνε, ή να αποκαλύπτουν προσωπικά τους θέματα εφόσον δεν το θέλουν, ή δεν είναι έτοιμοι ακόμα γι’ αυτό.

  Τέλος, η διάρκεια μιας ψυχοθεραπευτικής ομάδας κυμαίνεται ανάλογα με το είδος των ζητημάτων που τα μέλη της επιθυμούν να δουλέψουν θεραπευτικά, και τους στόχους που θέτει η συγκεκριμένη ομάδα. Κατά μέσο όρο η διάρκεια ζωής μιας ομάδας είναι τρία με τέσσερα χρόνια. Σε κάθε περίπτωση, τα άτομα που ξεκινούν τώρα την συμμετοχή τους στην ομάδα αυτογνωσίας πρέπει να έχουν στο μυαλό τους ότι χρειάζεται για να δουν έμπρακτα την βοήθεια της ομάδας, να παραμείνουν στην ομάδα τουλάχιστον για 1 χρόνο.