Τα όνειρα και πως αυτά επηρεάζουν την ζωή μας.

  Η μελέτη και οι θεωρίες γύρω από τα όνειρα ξεκίνησαν αιώνες πριν. Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης αναφέρουν τα όνειρα ως ενδείξεις της ψυχικής και της σωματικής κατάστασης του ατόμου.

  Τα όνειρά μας αποτελούν μια ψυχική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Ο ύπνος χαρακτηρίζεται από περιοδικά εναλλασσόμενα στάδια που περιλαμβάνουν γρήγορες κινήσεις του βολβού του ματιού και ονομάζονται REM στάδια και περιόδων που δεν κινούνται γρήγορα οι οφθαλμοί και ονομάζονται NREM στάδια. Τα όνειρα φαίνεται να λαμβάνουν χώρα κατά τα στάδια του ύπνου REM, κατά τη διάρκεια του οποίου ο εγκέφαλος αποσυνδέεται από τον εξωτερικό κόσμο και ελέγχει τις πληροφορίες που εισήχθησαν μέσα στην ημέρα ώστε να τις ενσωματώσει στη μνήμη.

  Τα όνειρα αποτελούν μια σειρά ασυνάρτητων συνήθως, παραστάσεων που παρουσιάζονται στη διάρκεια του ύπνου, την ώρα που η συνείδηση παραμένει αδρανής, δηλαδή, καθώς αναστέλλεται η ενέργεια της συνείδησης ενός ατόμου κατά τον ύπνο, παρουσιάζονται όνειρα. Θα πρέπει να σημειωθεί ωστόσο, ότι η συνειδητή ενέργεια αν και αναστέλλεται, δεν παύει εντελώς, γι’ αυτό το λόγο τα όνειρα δε μπορούν να χαρακτηριστούν εύκολα ως ενέργειες του ασυνείδητου.

  Τα όνειρα συνιστούν για την Ψυχολογία την πιο τυπική μορφή ψυχικής δραστηριότητος του ανθρώπου που κοιμάται. Ορίζονται ως σύνολο ή σειρά ασυνάρτητων παραστάσεων, ιδεών και συγκινήσεων, που παρουσιάζονται στο νου του ανθρώπου κατά τη διάρκεια του ύπνου, αδρανούσης της συνειδήσεως, ή ως αλληλουχία φανταστικών γεγονότων στα οποία νοερώς παρίσταται ο κοιμώμενος.

  Τα όνειρα εμφανίζονται όταν ανασταλεί η συνειδητή ενέργεια του υποκειμένου κατά τον ύπνο, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ενέργεια αυτή έχει καταπαύσει εντελώς. Το όνειρο είναι μια κατάσταση που δεν επιδέχεται άμεσο και εύκολο χαρακτηρισμό ως ασυνείδητη ενέργεια. Μπορεί το γνωστικό, συναισθηματικό και βουλητικό της συνειδήσεως να μη λειτουργεί άμεσα και εμφανώς, αλλά δε σημαίνει ότι στους διάφορους τύπους ονείρων δεν έχουμε μια προσυνειδιακή ή παρασυνειδιακή ή μετασυνειδιακή ενέργεια, που είναι άρρηκτα συνυφασμένη με τις εμπειρίες που αποκτήσαμε σε κατάσταση συνειδητής εγρήγορσης ή που δεν είναι αντιδράσεις σε εξωτερικά αίτια που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου.

  Πρέπει, δηλαδή, να μιλάμε για ονειρευόμενη συνείδηση περισσότερο και η αίσθηση, η βούληση και όλες οι εξαρτώμενες από αυτή γνωστικές ενέργειες (αντίληψη - κρίση - μνήμη) έχουν περιορισθεί στο ελάχιστο, με αποτέλεσμα η συνείδηση να μην μπορεί να συσχετίσει σωστά και με συνέπεια τις διάφορες φάσεις του ονείρου, που εμφανίζεται τις περισσότερες φορές συγκεχυμένο. Η ονειροκριτική δράση κατά τη διάρκεια του ύπνου επιτελείται ελεύθερα και καμιά επίδραση δεν είναι δυνατό να ασκήσει σ' αυτήν η βούληση του υποκειμένου. Γι' αυτό και δεν ισχύουν για την κρίση της τα συνήθη κριτήρια της ηθικής συνειδήσεως.

  Τα περισσότερα όνειρα είναι εικονικά (και στατικά), έχουν δηλαδή σαν βάση τους διάφορες εικόνες ή παραστάσεις. Δεν αποκλείονται όμως και περιπτώσεις ονείρων που συνοδεύονται από κινητικές αντιδράσεις (όνειρα κινητικά) του υποκειμένου, όπως γέλιο, παραμιλητό, αναπήδηση ή ακόμα και υπνοβασία. Στην περίπτωση της υπνοβασίας, το υποκείμενο πράττει, ενώ έχει σηκωθεί κοιμώμενο από το κρεβάτι του, όλα τα συνηθισμένα έργα, το οποία πράττει και όταν είναι ξύπνιο, χωρίς, όταν ξυπνήσει, να μπορεί να θυμηθεί κάποια ενέργεια απ' αυτές που έπραξε κατά τη διάρκεια της υπνοβασίας.

  Σε άλλες προσεγγίσεις, όπως στη γνωστική ή τη συμπεριφοριστική Ψυχολογία το όνειρο δεν αναλύεται, αλλά εστιάζεται η θεραπεία στο «εδώ και τώρα» του θεραπευμένου σε σχέση με το θεραπευτή και ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της σχέσης αυτής το όνειρο παίρνει νόημα.

  Σε κάθε περίπτωση τα όνειρα αποτελούν κομμάτι των γνωστικών μας λειτουργιών και μπορεί να μας δώσουν απαντήσεις σε πολλές από τις προσωπικές μας εσωτερικές αναζητήσεις. Αν και όπως φάνηκε από τα παραπάνω υπάρχει ποικιλία προσεγγίσεων και διάσταση απόψεων σε σχέση με τη λειτουργία και το ρόλο των ονείρων στην ψυχολογική μας κατάσταση, τα όνειρα φαίνεται να σχετίζονται με τις ανησυχίες που έχουμε στη ζωή μας γενικότερα. Όπως υποστηρίζει ο Domhoff «Αυτά που ονειρεύονται (οι άνθρωποι) είναι επίσης και αυτά που σκέφτονται όταν είναι ξύπνιοι».