Ψέματα ή Αλήθεια?

 

Ένα ζήτημα που έχει απασχολήσει όλους ανά καιρούς. Γιατί άραγε οι άνθρωποι λένε ψέματα, γιατί αποκρύπτουν την αλήθεια και γιατί δεν είναι ειλικρινείς; Το ψέμα έχει τη δύναμη να εισβάλει στη ζωή μας για πολλούς και διαφορετικούς λόγους. Και δυστυχώς όλοι έχουμε πολλές φορές δεχτεί ή πει ψέματα, σε κάποιες από αυτές τις περιπτώσεις και ίσως με οδυνηρές συνέπειες.

  Στο ψέμα καταφεύγουμε κυρίως για ψυχολογικούς λόγους. Λέμε συνειδητά ψέματα από φόβο, θεωρώντας ότι έτσι αντιμετωπίζουμε ευκολότερα οποιαδήποτε δύσκολη κατάσταση, από ανασφάλεια και έλλειψη αυτοπεποίθησης, προσπαθώντας να δείξουμε ότι είμαστε κάτι διαφορετικό από αυτό που πραγματικά είμαστε. Αρχικά το ψέμα ησυχάζει τον άνθρωπο που το χρησιμοποιεί, τον βάζει ταυτόχρονα όμως και σε ένα φαύλο κύκλο-όπου για να καλύψει το ένα ψέμα αναγκάζεται να χρησιμοποιήσει και ένα δεύτερο.

  Το ψέμα είναι μια επίκτητη κοινωνική ικανότητα. Μαθαίνουμε εύκολα να καταφεύγουμε στα ψεύδη, και μάλιστα από την παιδική ηλικία, καθώς, όπως επισημαίνουν οι ψυχολόγοι, οι βάσεις μπαίνουν από το οικογενειακό περιβάλλον. Ένα παιδί που υφίσταται πίεση θα μάθει να χρησιμοποιεί το ψέμα ως λύση και διέξοδο ενώ σημαντικό ρόλο παίζει και το πόσο συχνά βλέπει να υπάρχει το ψεύδος στην καθημερινότητα της οικογένειας του.

  Υπάρχουν διαβαθμίσεις στα είδη των ψεμάτων που λέμε, από τα γνωστά αναγκαστικά ψέματα, που χρησιμοποιούμε για να μην στενοχωρήσουμε τους γύρω μας ή για να μην εκτεθούμε μέχρι τη μυθομανία. Αυτή η τελευταία κατάσταση κρίνεται από τους ειδικούς σε αρκετές περιπτώσεις παθολογική. Αυτό σημαίνει πως ένας άνθρωπος έχει στήσει ολόκληρη τη ζωή του πάνω σε ψέματα, που πολλές φορές δεν είναι καν απαραίτητα και αφορούν ασήμαντες λεπτομέρειες.

  Πέρα όμως από αυτή την ακραία κατάσταση, στην καθημερινή ζωή ένας από τους κυριότερους λόγους που λέμε ψέματα είναι πρώτα η αίσθηση εξιδανίκευσης του εαυτού για να αρέσει σε εμάς τους ίδιους και έπειτα  η ανάγκη για αποδοχή από τους άλλους. Το ψέμα μπορεί να λειτουργήσει σαν ένα κάλυμμα που πολλές φορές το χρησιμοποιούμε για να σκεπάσουμε τα κομμάτια του εαυτού μας που δεν μας αρέσουν, που μας κάνουν να αισθανόμαστε άσχημα. Αυτά τα κομμάτια μπορούν να αφορούν είτε υλικά αγαθά είτε ικανότητες που μπορεί να προφασιστούμε ότι διαθέτουμε, ενώ πολλές φορές φτάνουμε στο σημείο να παριστάνουμε εξ ολοκλήρου πως είμαστε ένας άλλος άνθρωπος. Σε κάποιον τρίτο αυτά τα ψέματα μοιάζουν χωρίς νόημα, όμως για κάποιον με βαθιές ανασφάλειες, είναι απαραίτητα.

  Πολλές φορές πέρα από τις ερωτικές σχέσεις εξίσου αγχωτικό είναι να βρούμε μια παρέα να μας δεχτεί και να μας κάνει μέρος της. Εκεί τα ψέματα που λέγονται έχουν σκοπό να εντυπωσιάσουν, όπως σε μια εφηβική συντροφιά ή να κολακεύσουν, όπως στην περίπτωση φιλικών σχέσεων στο χώρο της εργασίας ή του κοινωνικού μας πλαισίου. Σε κάθε περίπτωση το ψέμα καλύπτει ένα κενό. Κενό στην ψυχή που εμφανίζεται ως φόβος, έλλειψη θάρρους, έλλειψη πίστης στον εαυτό μας και στις δυνάμεις μας.

  Παράλληλα άτομα χωρίς αυτοπεποίθηση, ψυχική δύναμη κάνουν σκέψεις του τύπου : "δεν θα τα καταφέρω με αυτή τη δυσκολία", "δεν είμαι αρκετά ικανός για να πάρω αυτή τη θέση" ή "αν καταλάβει ποιος είμαι πραγματικά, μήπως θα με αφήσει;" Σκεπτόμενοι συχνά με αυτόν τον τρόπο βασανίζουν το μυαλό τους και όταν δεν μπορούν να το ελέγξουν, καταφεύγουν στην εύκολη λύση του ψέματος. Έτσι μικρότεροι οι μεγαλύτεροι φόβοι, μας οδηγούν σε μικρά ή μεγάλα ψέματα με εξίσου μικρές ή μεγάλες συνέπειες.

  Χρειάζεται πολλή δουλειά με τον εαυτό μας, για να έχουμε το θάρρος της γνώμης μας, για να μη φοβόμαστε και για να είμαστε ειλικρινείς. Αν τα καταφέρουμε όμως; Τότε έχουμε κερδίσει κάτι ανεκτίμητο... ΤΗΝ ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ!