Η ζήλεια είναι ένα αρνητικό συναίσθημα, που είναι αποτέλεσμα του ότι το παιδί βιώνει μια συναισθηματική στέρηση. Με άλλα λόγια θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ζήλεια είναι ένα συναίσθημα, που βιώνει το παιδί, όταν επιθυμεί να έχει κάτι, το οποίο, κατά τη γνώμη του, κατέχει κάποιος άλλος. Αυτός ο «κάποιος άλλος», μπορεί να είναι ο αδελφός ή η αδελφή.
Η ζήλεια προϋποθέτει, ότι το παιδί αισθάνεται ότι έχει χάσει πλέον, αυτό το οποίο του ανήκε ή του ανήκει και επιθυμεί να το ξαναποκτήσει και που, συνήθως, είναι η αγάπη, η κατανόηση και η προστασία. Για το μικρό παιδί, αυτά εκφράζονται με πολύ απλά πράγματα, όπως με ένα παιχνίδι, με μια μπάλα διαφορετικού χρώματος, με ένα καινούριο ρούχο ή ακόμη με ένα χαμόγελο και μια γλυκιά ματιά.
Η ζήλεια ξεκινάει από πολύ νωρίς, από το δεύτερο εξάμηνο της ζωής του παιδιού, γίνεται κυρίως εμφανής στο τέλος του πρώτου έτους και συνεχίζεται σε όλη την αναπτυξιακή του πορεία.
Σύμφωνα με την ψυχαναλυτική άποψη αυτή έχει τις ρίζες της στην αγάπη και το μίσος, που εγκαθιδρύονται στην παιδική ψυχή αμέσως μετά την γέννησή του, επιθυμεί αλλά και έχει την ανάγκη της ικανοποίησης των αναγκών του, όχι μόνο των βιολογικών, αλλά και των ψυχολογικών(ανάγκη συναισθηματικής ανταπόκρισης από το περιβάλλον, αγάπης και αποδοχής). Η ικανοποίηση αυτών των αναγκών, κυρίως από τη μητέρα, του δημιουργεί το αίσθημα της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης.
Ανάλογα λοιπόν, με την ανταπόκριση της μητέρας και του περιβάλλοντος, ανταπόκριση ικανοποιητική ή όχι, σ’ αυτές του τις ανάγκες, το παιδί αρχίζει και βιώνει προς αυτή, αλλά και τα πρόσωπα του περιβάλλοντος, θετικά συναισθήματα «αγάπης», αλλά και συναισθήματα αρνητικά, όπως είναι το μίσος. Πρόκειται για μια συναισθηματική αμφιθυμία, η οποία χαρακτηρίζει τη συναισθηματικότητα του ατόμου σε όλη του τη ζωή.
Έτσι, η σχέση του βρέφους με τους γονείς και κυρίως με τη μητέρα, έχει σαν αποτέλεσμα τη συνύπαρξη δίπλα στη θετική όψη, που είναι η αγάπη και στοιχείων αντιπαλότητας προς τους γονείς. Αυτό το μείγμα των συναισθημάτων θα εκδηλωθεί αργότερα και στη σχέση του παιδιού με τα αδέλφια του και αποτελεί τη βάση και την αιτία της δημιουργίας ανταγωνισμού και συγκρούσεων μεταξύ των αδελφών, οι οποίες οφείλονται στην αδελφική ζήλεια, που γεννιέται και αναπτύσσεται στη συνέχεια. Έτσι, το κάθε παιδί είναι περισσότερο έντονα ζηλιάρικο για τα αδέλφια του στο βαθμό, που αυτά αποτελούν τους ανταγωνιστές, όσον αφορά την αγάπη των γονιών του.
Η ζήλεια είναι ένα πραγματικό, φυσιολογικό και ψυχικό φαινόμενο, που εντάσσεται στην παιδική συναισθηματικότητα. Όμως, το ότι το παιδί ζηλεύει τον αδελφό του, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν τον αγαπά. Μπορεί αγαπώντας το αδελφάκι του και να το ζηλεύει, να το απεχθάνεται κάποιες φορές, όπως συμβαίνει και σε μας τους μεγάλους σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε «η πρώτη μας αγάπη και το πρώτο μας μίσος κατευθύνονται στον αδελφό μας» όπως είχε πει ο Otto Rank.
Η ζήλεια είναι μια χαρακτηριστική μορφή της παιδικής συμπεριφοράς, η οποία υπάρχει και εκδηλώνεται σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις. Το παιδί είναι ζηλιάρικο, τόσο μέσα στις πολυμελείς, όσο και στις ολιγομελείς οικογένειες. Εκείνο στο οποίο διαφέρει, κατά περίπτωση, είναι ο βαθμός και η ένταση της ζήλειας, ο οποίος είναι ανάλογος με την ιδιοσυγκρασία του κάθε παιδιού, αλλά και τις ιδιαίτερες οικογενειακές συνθήκες.
Η παιδική ζήλεια χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και είναι απαραίτητο να υπάρξουν η έγκαιρη παρέμβαση και η αντιμετώπιση της, διότι αν υιοθετηθεί σαν μορφή συμπεριφοράς μέσα στην οικογένεια, θα εδραιωθεί και θα γενικευθεί σε όλες τις ανθρώπινες σχέσεις(σχολείο, συνομήλικους, σχέσεις με το άλλο φύλο αργότερα) δημιουργώντας ιδιαίτερες δυσκολίες προσαρμογής του ατόμου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου