Ελένη Χαλμαντζή - Ψυχολόγος

Πέμπτη 18 Ιουνίου 2015

Τα στάδια του πένθους σε κάθε αποχωρισμό



  Συχνά, επικεντρωνόμαστε στο πένθος για να μιλήσουμε για κάτι που αποχωριζόμαστε, και είναι πολύ επώδυνο, τον άνθρωπό μας. Ίσως, επειδή είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που μας επηρέαζε και μας επηρεάζει ακόμα και μετά το θάνατο του, και γι’ αυτό δίνουμε μεγαλύτερη βαρύτητα.

  Ωστόσο, αν το σκεφτούμε καλά σε κάθε κατάσταση που βιώνουμε και αναγκαζόμαστε να αποχωριστούμε κάτι χωρίς να το θέλουμε, επειδή έτσι πρέπει ή επειδή επιβάλλεται, τότε ακολουθούν συνήθως τα κλασικά στάδια του πένθους. Φυσικά όχι στον ίδιο βαθμό με τον αποχωρισμό ενός ανθρώπου, αλλά κρατούν ωστόσο τα τυπικά χαρακτηριστικά του.

  Μιλώντας λοιπόν, με ανθρώπους, οι οποίοι χάνουν κάτι απότομα ή σταδιακά, όπως είναι η δουλειά τους, ή τα μαλλιά τους, ή ακόμα και τα νιάτα τους, παρατηρώ ότι εμφανίζουν τα ακόλουθα συμπτώματα, τα οποία είναι γνώριμα, όταν βιώνουμε το πένθος θανάτου.

  Το πρώτο σύμπτωμα που εμφανίζεται είναι η απόλυτη άρνηση, δεν μπορεί να δεχτεί το άτομου που του συμβαίνει οποιαδήποτε απώλεια, την κατάσταση που του συμβαίνει, παράλληλα όλα φαίνονται τόσο απελπιστικά, δυσκολεύεται να σκεφτεί την ζωή του χωρίς αυτό που χάνει. Αν μιλούσαμε υποθετικά για μια γυναίκα που χάνει τα μαλλιά της, ιδίως αν αυτά ήταν κυρίως χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς της, για παράδειγμα μακριά ή τα έβαφε ή τέλος πάντων αφιέρωνε χρόνο σε αυτά, θα λέγαμε τα εξής:

  Η αρχική αντίδραση είναι η άρνηση, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η κατάσταση την οποία βιώνει δεν είναι αποδεκτή και δεν μπορεί να φανταστεί τον εαυτό της με λιγότερα μαλλιά ή με το να είναι στο φυσικό τους χρώμα για καλύτερη διατήρηση. Νιώθει ένα μούδιασμα και όλα φαίνονται βουνό μπροστά της, ως προς τι λύσεις υπάρχουν.

  Έπειτα καθώς αρχίζει να αποδέχεται την κατάσταση το συναίσθημα του θυμού, κάνει την εμφάνισή του και η γυναίκα αναρωτιέται «γιατί συμβαίνει σε εμένα αυτό;» Ο θυμός αποτελεί μια φυσιολογική αντίδραση και είναι κομμάτι της θεραπευτικής διαδικασίας. Συχνά, στρέφεται προς το περιβάλλον του ατόμου αλλά πιθανώς και προς το ίδιο το άτομο. Η ένταση του θυμού, υποδηλώνει το βαθμό έντασης της αγάπης προς το απολεσθέν αντικείμενο, πρόσωπο ή την απολεσθέντα κατάσταση.

  Στο επόμενο στάδιο η γυναίκα αρχίζει να διαπραγματεύεται τον εαυτό της και σιγά σιγά να συνηθίζει την νέα κατάσταση πραγμάτων. Σε αυτό το στάδιο τύψεις και έμμονες ιδέες κυριαρχούν καθώς το άτομο προσεύχεται να αλλάξει κάτι και όλα να γίνουν όπως παλιά, οι ενοχές μήπως κάτι είχε κάνει η ίδια λάθος την κατακλύζουν.

  Ακολουθεί το στάδιο της κατάθλιψης, όταν αναφέρω τον όρο κατάθλιψη, εννοώ τυπικά συμπτώματα της κατάθλιψης αλλά στο βαθμό που είναι διαχειρίσιμα από το άτομο, όταν αυτό δεν είναι εφικτό μιλούμε για παθολογική συμπεριφορά. Σε αυτό το στάδιο λοιπόν, το άτομο απομονώνεται, δεν έχει όρεξη να συμμετέχει στις δραστηριότητες, που έκανε στο παρελθόν, και συχνά διαταράσσεται ο ύπνος του και οι διατροφικές του συνήθειες.

  Τέλος, επέρχεται η αποδοχή αυτού που συνέβη, η γυναίκα μαθαίνει να ζει στην νέα πραγματικότητα χωρίς τον πλούτο των μαλλιών της ή τα πολλαπλά χρώματα που άλλαζε για να τα προστατεύσει ίσως και αρχίζει να ζει ξανά με αισιοδοξία, βρίσκοντας νέους τρόπους για να απολαύσει την ζωή και τις χαρές της.

  Αυτά θα μπορούσαμε να πούμε είναι τα στάδια που συχνά περνά κάθε άτομο, που βιώνει μία απώλεια, ωστόσο μην ξεχνάμε, πως κάθε ένας από εμάς είναι μοναδικός, με αποτέλεσμα να διαφέρουμε στον τρόπο έκφρασης και αντιμετώπισης των δύσκολων καταστάσεων.


  Κλείνοντας, θα ήθελα να προσθέσω, πως εδώ παρατίθενται μονάχα ενδεικτικά μερικές μέθοδοι αντιμετώπισης με σκοπό να αναγνωρίζουμε γρήγορα τα συμπτώματα και να μάθουμε να αντιμετωπίζομαι λιγότερο ανώδυνα τις δύσκολες περιστάσεις, τόσο για τον εαυτό μας, όσο και για να βοηθήσουμε τους συνανθρώπους γύρω μας.  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου