Δε μιλάμε για κάποιο φάρμακο, για μια ουσία ή για το τσιγάρο, αλλά για τη νέα γενιά τηλεοπτικών σειρών, που αποτελούν τηλεοπτικό φαινόμενο των τελευταίων ετών, παθιάζουν εκατομμύρια θεατές σε ολόκληρο τον πλανήτη, οδηγώντας τους είτε στην απόλυτη αφοσίωσή τους είτε και σε κάποια ψυχολογική εξάρτηση.
Από τη στιγμή που οι θεατές θα έρθουν σε επαφή με την υπόθεση δεν κατορθώνουν πια να σταματήσουν να τις βλέπουν, αρχίζουν να συνδέονται συναισθηματικά με τα πρόσωπα, μοιράζονται το πάθος και τις απόψεις τους με άλλους θεατές, δημιουργούν κοινότητες οπαδών, που συγκεντρώνονται στο διαδίκτυο ή σε κάποιο σπίτι για ομαδική τηλεθέαση.
Δε μιλάμε, λοιπόν, για την απλή και αθώα παρακολούθηση μιας σειράς της παλιάς γενιάς: αυτό που παρατηρείται όλο και συχνότερα είναι μια πραγματική λατρεία για την ιστορία και τους πρωταγωνιστές της, που επηρεάζει τις σκέψεις, τις συνήθειες ή ακόμα και τις σχέσεις μας με τους άλλους, οδηγώντας ενίοτε και σε εμμονή.
Το μεγάλο ερώτημα γύρω από το φαινόμενο εξάρτησης από τις τηλεοπτικές σειρές είναι: τελικά οι θεατές είναι αυτοί που αναπτύσσουν την ανάγκη να συνδεθούν με πάθος στις ιστορίες ή είναι οι ίδιες οι ιστορίες που προκαλούν την εξάρτηση; Κατά πάσα πιθανότητα, οι ευθύνες είναι αμοιβαίες. Τα σενάρια των πιο πρόσφατων σειρών είναι γραμμένα με βάση συγκεκριμένες στρατηγικές ψυχολογικής αποπλάνησης, που έχουν σαν στόχο να κλέψουν την προσοχή του θεατή και να τον εμπλέξουν βαθιά στην πλοκή και να διατηρήσουν το ενδιαφέρον του για όλη τη χρονιά. Για να πετύχουν κάτι τέτοιο, οι συγγραφείς δομούν τα επεισόδια σύμφωνα με μια λογική σχεδόν μαθηματική, χρησιμοποιώντας μια σειρά πολύ συγκεκριμένων αφηγηματικών τεχνικών.
Τελικά είναι όντως μια μορφή εξάρτησης, και μάλιστα ψυχοσωματική. Είναι ίσως από τις πιο μαζικές μορφές. Και μάλλον από τις πιο ύπουλες, για τον λόγο ότι πλέον όλοι το θεωρούν ως κάτι φυσιολογικό. Αν για παράδειγμα κάθεσαι τρεις με τέσσερις ώρες καθημερινά και κοιτάς ένα ενυδρείο πολλοί θα πουν ότι τρελάθηκες, ενώ το ίδιο πράγμα για την τηλεόραση θεωρείται ότι είναι φυσιολογικό. Από διάφορες άλλες μορφές εξάρτησης υπάρχουν περιπτώσεις που οι χρήστες καταφέρνουν να διακόψουν την χρήση. Από την τηλεόραση, που έχει μάλλον τους περισσότερους χρήστες παγκοσμίως, δεν ξέρω πόσοι μπορούν ή έχουν προσπαθήσει να διακόψουν.
Το γεγονός που καθιστά ευγενέστερη την εξάρτηση από τις σειρές είναι ότι εκφράζει ένα ενδιαφέρον πνευματικό, παρόμοιο με το ενδιαφέρον για τη λογοτεχνία. Επιπλέον, η παρακολούθηση αυτών των σειρών απαιτεί την άσκηση του πνεύματος και την κριτική σκέψη, στην προσπάθεια του θεατή να λύσει τα διάφορα θέματα ή απλά να παρακολουθήσει τόσο περίπλοκες ιστορίες.
Καμία εξάρτηση, πάντως, δεν είναι αθώα. Ακόμα και η εξάρτηση από ένα σήριαλ οδηγεί σε συναισθήματα που προκαλούν άγχος ή ένα αίσθημα κενού και μας κάνουν πολλές φορές να προτιμούμε την παρακολούθηση της ζωής κάποιων άλλων από το να ζούμε τη δική μας. Από τη στιγμή που θα επιλέξει ο εξαρτημένος το πρόσωπο που του μοιάζει περισσότερο από τα άλλα, θέλει να κατασκοπεύει τις αντιδράσεις του, αναζητώντας υποσυνείδητα την ανακούφιση και την ικανοποίηση μέσα από την ιστορία που παρακολουθεί στην τηλεόραση.
Πως θα κατορθώσετε όμως να ελέγξετε τον εαυτό σας; Αν αντιληφθείτε ότι έχετε αρχίσει να είστε εξαρτημένοι από μια σειρά και ασχολείστε μόνο με την εξέλιξή της όλη την ημέρα, είναι απαραίτητο να βρείτε εναλλακτικές που να σας επιτρέψουν να νιώθετε καλά και να χαλαρώνετε χωρίς την τηλεόραση. Αρχικά, μπορείτε να υπολογίσετε πόσες ώρες την εβδομάδα περνάτε παρακολουθώντας μια σειρά ή μιλώντας γι’ αυτήν. Στη συνέχεια, πρέπει να καταφύγετε στον αυτοέλεγχο για να κατανικήσετε την επιθυμία σας να καθίσετε μπροστά από την τηλεόραση, αναζητώντας εναλλακτικούς τρόπους διασκέδασης, όπως για παράδειγμα να δείτε φίλους ή να πάτε για ψώνια ή να κάνατε μία δραστηριότητα.
Το πάθος για τα σήριαλ μπορεί να είναι μια ευχάριστη και απολαυστική συνήθεια μονάχα όταν δε μετατρέπεται σε μέθοδο φυγής από τον εαυτό μας και τους άλλους. Ωστόσο όμως είναι σημαντικό να ενδιαφερθούμε για την δική μας ζωή και να είμαστε εμείς οι πρωταγωνιστές στο δικό μας σήριαλ και όχι παρατηρητές των πρωταγωνιστών της τηλεόρασης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου